De Corycische grot

De Corycische grot ligt tegen de helling van de Griekse berg Parnassus. De grot is vernoemd naar de nimf Corycia. Zij was de nimf van de zoetwaterbronnen van de berg, samen met Kleodora en Melaina.

‘De klim naar de Corycische grot is gemakkelijker voor een fitte wandelaar dan voor muilezels en paarden’, schreef Pausanias in zijn beroemde Beschrijving van Griekenland. ‘Ik vermeldde reeds eerder in mijn verhaal dat deze grot naar een nimf Corycia werd genoemd, en van alle door mij bezochte grotten leek mij deze het meest een bezoek waard… Maar de Corycische grot is veel groter dan de andere die ik heb genoemd, en men kan er grotendeels doorheen zonder licht. Het plafond is hoog genoeg van de bodem verheven, en water, dat deels uit bronnen opborrelt, maar ook van het plafond druipt, maakte duidelijke marcaties van druipsteen door heel de grot.’

Pausanias bezocht de grot als toerist en schrijver en hij was bepaald niet de eerste. Ten tijde van zijn bezoek vervulde de grot al meer dan duizend jaar een functie voor zijn voorouders. In 1969 troffen archeologen in de grot tienduizenden voorwerpen aan die teruggingen tot de Neolithische tijd (3000-1200 voor Christus): onder meer aardewerk, sieraden, terracotta figuurtjes en bronzen beeldjes. Bewoners van de berg Parnassus gebruikten in de 5e eeuw voor Christus de grot als schuilplaats voor de Perzen en in de Tweede Wereldoorlog voor de Duitsers. Vandaag de dag is een deel van de grot te bezoeken voor toeristen.

De oude Grieken kozen grotten uit als plek om hun goden te vereren. Andere voorbeelden zijn de grot van Zeus op de hoogvlakte van Lassithi op Kreta en de Melissanigrot op het eiland Kefalonia, gewijd aan de god Pan en de nimf Melissani.

Waarom is dit verhaal nu nog steeds belangrijk?

Al houden we ons in het Westen niet meer dagelijks bezig met mythen, grotten fascineren ons nog altijd. Ze zijn mysterieus, je kunt er moeilijk komen en de onderaardse spelonken zijn verbonden met oerbeelden van de onderwereld waar zich monsters en goden ophouden. Hoe diep die fascinatie zit, zagen we nog recent. In juli 2018 raakte een voetbalteam van Thaise jongens ingesloten in een grot en kijk wat er gebeurde: er ontspon zich een wereldwijd mediaspektakel. Reddingsacties worden wel vaker ergens op de wereld op touw gezet. Wat maakte deze zo mediageniek? Het was de grot.

Welke vragen roept dit verhaal op?

De oude Grieken hadden iets met grotten, maar ze hadden ook iets met bergen, met bossen en met de zee. In hun geloof en hun mythologie gaven ze hun verhouding tot de aarde en de elementen vorm.

Je kunt je afvragen wat onze moderne fascinatie voor de extremen van de aarde bindt met die van de oude Grieken. Geloof beleven we tegenwoordig heel anders, in het Westen in elk geval, maar we zijn nog steeds gefascineerd door bergen (waar we op willen klimmen), zeeën (waar we in willen duiken) en grotten (die we willen ontdekken). En heel soms zijn bijzondere plekken nog steeds het decor van moderne mythologie: zoals in Noord Korea, waar de berg Peaktu geldt als geboorteplaats van Kim Il Sung, de eerste van de dictatoriale leiders van het land.