Columns over Alexander de Grote

Door Gert-Jan Oosterom, docent Coornhert Gymnasium Gouda

Op het Coornhert Gymnasium in Gouda hebben enkele leerlingen van de derde klas Grieks een column geschreven, waarin zij het positieve beeld van Alexander de Grote, zoals dat geschetst wordt door contemporaine geschiedschrijvers, aan de kaak stellen. Een kleine selectie:

Leerling a:

Alexander de Grote, de grootste veroveraar aller tijden, de man die de Gordiaanse knoop loskreeg en natuurlijk de man die met stip veroorzaker is geweest van zeurende Grieken.
Alexander mag dan veel bereikt hebben, er is ook een schaduwkant. Zo brandde hij Persepolis, de hoofdstad van het toenmalige Perzië, volledig plat. Reden: het platbranden van Athene door de Perzen 150 jaar eerder. Alle inwoners van de stad werden vermoord of als slaaf verkocht. Bepaald niet iets om trots op te zijn.
Vreemd ook dat Alexander überhaupt een oorlog tegen Perzië begon. Tegenwoordig mag je geen veroveringsoorlogen meer voeren, maar Alexanders oorlog tegen de Perzen was dat wel degelijk. En dat vanwege de Perzische invasie van 150 jaar eerder! Geen Pers die nog leefde was hiervoor verantwoordelijk…
En waar heeft dit allemaal toe geleid? Grieken en Macedoniërs die nog steeds zeuren over waar Alexander toch vandaan kwam. Noord-Griekenland? Macedonië? U zegt ’t maar.
Geschiedenis wordt geschreven door overwinnaars. Wordt het geen tijd om de kerfstok van Alexander bij te werken? Of is er werkelijk nog enige reden om een oorlogsmisdadiger te verdedigen?

Leerling b:

Alexander de Grote werd eerst bijna alleen maar heel erg opgehemeld, maar nu wordt hij wat meer bekritiseerd. Zo was hij, zoals nu onderzocht, eigenlijk heel agressief en brutaal en niet te beroerd voor een vechtpartijtje. Ook zoop hij zich vaak helemaal lam op afschuwelijk veel feestjes, waar hij dan volledig dronken en daarmee agressief werd, wat erin resulteerde dat hij alleen nog maar meer herrie schopte. Dat is natuurlijk eigenlijk heel gênant, als je bedenkt wat zijn hedendaagse status is: een vriendelijke, zorgzame koning, die betrokken is bij zijn volk en alle landen in zijn bezit één geheel maakt. Linksom of rechtsom heeft hij namelijk wel een ontzettend groot rijk bezeten en daar toch best goede orde in aangebracht. Maar dat blijkt dus niet de enige kant van het verhaal te zijn. En toch wordt dit door veel mensen wel gesuggereerd! Het kan toch niet zo zijn dat het uitmoorden van complete steden als een nobele daad van een grote held wordt gepresenteerd?

Leerling c:

Held of geen held? Alexander de Grote wordt vaak bestempeld als held, omdat hij zo’n ‘sympathieke jongeman’ was. Hij was volgens veel mensen een geweldige veroveraar die de wereld Grieks wilde maken. Hij is bekend geworden, niet alleen door zijn talloze veroveringen, maar ook de effecten daarvan, die voor culturele verspreiding zorgden, zelfs nog na zijn dood. Veel historici prijzen hem de hemel in, maar is dat wel terecht?
Alexander de Grote was achter de schermen eigenlijk helemaal geen held. Historici hebben hem onder een loep onderzocht en hebben wat schandalige dingen achterhaald. In het echte leven was hij bijvoorbeeld een agressieve dronkaard, die mensen vermoordde zonder reden of omdat ze hem tegenspraken. Bij feestjes en andere gelegenheden dronk hij zich ladderzat. Hij toonde geen greintje respect voor de gebieden die hij overheerste, en onderdrukte ze zelfs. Bij de veroveringen van sommige gebieden werden er zelfs hele volkeren uitgemoord omdat ze zich verzetten. Naar de meningen van sommige historici zou hij beter ‘Alexander de Verschrikkelijke’ genoemd kunnen worden. Dus, Alexander de Grote een held? Dacht het niet!