Terug naar de Oudheid met zijn vrije seks voor hetero en homo?

Bijbelwetenschapper Sam Janse (1949) laat in dagblad Trouw een ander licht schijnen op de veranderende houding ten opzichte van (homo)seksualiteit aan het einde van de Oudheid. “Het ‘homoseksuele model’ van de Klassieke Oudheid is iets anders dan het concept waar wij in onze relatief homovriendelijke samenleving voor staan. Als we kijken naar de constante, de doorgaande lijn, dan komt toch het beeld naar voren van een asymmetrische verhouding, waarbij de één een man is met macht en invloed, en de ander een ondergeschikte: vrouw, slaaf, hoer of knaap.”

Janse schets het dominante beeld als volgt: “Het lijkt nogal eenvoudig: in de Oudheid was homoseksualiteit toegestaan die met lust en liefde werd beoefend, maar toen kwam het christendom en dat heeft deze vorm van geslachtsverkeer verboden en sindsdien rust er een taboe op, totdat in onze tijd homo’s zich hebben geëmancipeerd. Terug dus naar de Oudheid met zijn vrije seks voor hetero en homo.” De bijbelwetenschapper erkent dat het christendom homoseksualiteit heeft veroordeeld, maar hij stelt er wel een passage van apostel Paulus tegenover:

“In zijn eerste brief aan de gemeente van Korinte schrijft hij over het huwelijk: ‘Een vrouw heeft niet zelf de zeggenschap over haar lichaam, maar haar man’. Dat is precies wat we vanuit de Oudheid kunnen verwachten. Maar de zin is nog niet af: ‘…en ook een man heeft niet zelf de zeggenschap over zijn lichaam, maar zijn vrouw’. Dit is voor veel Griekse en Romeinse oren schokkend. Dit is een woord waar de mensheid tweeduizend jaar en langer mee vooruit kan. Beide zinsdelen leveren samen de symmetrie die we in veel teksten uit de Oudheid missen. Man en vrouw leven met elkaar en respecteren elkaar in hun wederzijdse seksuele verlangens.”

Janse concludeert: “We zullen Paulus niet tot icoon van de homobeweging maken. Daar is geen reden voor, gezien zijn uitspraak in de Brief aan de Romeinen over de ‘ontucht’ van mannen die het met mannen doen. Hij heeft wel een model aangereikt waarbinnen seksualiteit, van welke aard dan ook, tot zijn recht kan komen.”

Het volledige artikel van Sam Janse is te lezen op de website van dagblad Trouw.

Afbeelding ‘Saint Paul Writing His Epistles’ van Valentin de Boulogne, afbeelding via Wikimedia Commons.