On tour: Oudheid-onderzoekers, wat doen die eigenlijk de hele dag?

Door Inger Kuin

Oudheid-onderzoekers, wat doen die eigenlijk de hele dag? Aan de Rijksuniversiteit Groningen werken op het moment classici en oud-historici aan een project genaamd After the Crisis. In de eerste eeuw voor Christus vochten de Romeinen een aantal oorlogen uit met elkaar en anderen. De uiteindelijke uitkomst, de overwinning van de toekomstige keizer Augustus op Cleopatra en Marcus Antonius, zou tot 31 voor Christus op zich laten wachten. In de 70 jaar hieraan voorafgaand werd het middellandse zeegebied voortdurend opgeschrikt door gewelddadige conflicten en alle economische en humanitaire consequenties die daarbij horen. In Groningen wordt onderzocht hoe lokale gemeenschappen en individuen met deze crises omgingen.

Aan het begin van de eerste eeuw voor Christus streden de Romeinse generaal Sulla en de Pontische koning Mithridates Eupator met elkaar om Griekenland en Klein-Azië. Het komt tot een confrontatie bij Athene. Na hevige strijd geven uiteindelijke de aanhangers van Mithridates zich over en nemen de Romeinen de stad in. Er vinden verwoestingen plaats en Sulla laat zijn macht gelden. In de nasleep van het conflict valt op dat de Atheners en de Romeinen teruggrijpen naar het verleden om de gebeurtenissen een plaats te geven. Een mooi voorbeeld is een Atheense munt, geslagen kort na de inname, die de zesde eeuwse Atheense helden Harmodius en Aristogeiton afbeeldt. Zij werden vereerd als de ’tirannendoders’ omdat ze de broer van tiran Hippias hadden vermoord. Met andere woorden: Sulla’s overwinning op ’tiran’ Mithridates werd expliciet vergeleken met de daden van twee van de beroemdste helden van de Atheense democratie. Nostalgie in tijden van crisis: het heeft wel wat weg van Sybrand Buma’s voorstel tijdens de verkiezingstijd om elke dag staand op school het Wilhelmus te zingen. In tijden van onzekerheid kijken we naar het verleden voor houvast, toen en nu.